Białystok: Wspólnota międzygatunkowa. Sąsiedzkość natury

Zrealizowaliśmy cykl spotkań-spacerów wokół zieleni nieformalnej, samoistnej w naszym mieście. Udało nam się zmapować  jej enklawy na terenie Białegostoku. Wraz z młodzieżą i osobami studenckimi z Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Grottgera w Supraślu i Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej oraz zaproszonymi ekspertkami i ekspertami pracowaliśmy nad językiem, jakim możemy opowiadać o tych miejscach, tym samym włączając je do szeroko pojętej przestrzeni publicznej miasta. Zależy nam na budowaniu świadomości wagi tych miejsc wśród mieszkanek i mieszkańców oraz władz miasta.  W ramach projektu, udało nam się otworzyć na współpracę z Urzędem Miejskim w Białymstoku, Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Supraślu, Wydziałem Architektury Politechniki Białostockiej oraz lokalnymi strukturami organizacji pozarządowych, a także z lokalnymi aktywistkami i aktywistami.

Sąsiedzkość natury w Białymstoku rozumiana jest tu jako potrzeba lub konieczność uwzględnienia pełnoprawnego sąsiedztwa natury we wspólnocie miejskiej, a także budowanie interakcji społecznych nie tylko między jednostkami ludzkimi, ale także między ludźmi a sąsiadami pozaludzkimi (rośliny, grzyby, zwierzęta, w tym owady). Pomijanie ich roli prowadzi do zaniku wspólnoty miejskiej, upadku przestrzeni publicznych oraz komercjalizacji i prywatyzacji przestrzeni miejskiej (Erbel, 2009), (Nawratek, 2008), a także bagatelizowania problemów klimatycznych.

Budowanie tak rozumianej wspólnoty miejskiej oznacza z jednej strony dążenie do symbiozy i interakcji ludzi i przyrody oraz zauważenie korzyści płynących z tych relacji – z drugiej zaś wymaga nieustannego podejmowania prób działania ponad różnicami i w połączeniu z podmiotami z różnych obszarów (niezależnie od podziałów politycznych czy dyscyplinarnych) w celu rozwiązania konkretnych problemów w mieście borykającym się z problemami klimatycznymi.

Wynika to z potrzeby poważnego potraktowania współczesnych problemów ekologicznych, a także skutecznego działania na rzecz więziotwórczych relacji społecznych, poprawy jakości przebywania w mieście, sprostania społecznemu zapotrzebowaniu na tereny zielone, a także ochrony i wykorzystania potencjału już istniejących terenów zielonych miasta, które wciąż przechodzi dość dynamiczną modernizację infrastruktury.

Nasze sąsiedztwo określamy przede wszystkim poprzez znikający na naszych oczach fenomen Białegostoku, jakim są lasy położone w granicach miasta, zajmujące obecnie ok. 1846 ha, czyli ok. 18 proc. całkowitej powierzchni (co plasuje Białystok na 9 miejscu wśród polskich miast), a także zapomniane obszary zielonych nieużytków miejskich.

Partnerzy lokalni: Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Grottgera w Supraślu, Wydział Architektury Politechniki Białostockiej
Uczestnicy i uczestniczki (autorki i autorzy prototypu):
Studenci i studentki Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej: Paulina Borkowska, Wiktoria Kulgawczuk, Zuzanna Godlewska, Łukasz Gudajtis, Bartosz Skarzyński, Damian Świerzbiński uczniowie i uczennice Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Supraślu: Barbara Budnicka, Paulina Gajko, Lena Gierasimczuk, Maja Kunicka, Ida Poczykowska, Ida Supruniuk, Grzegorz Zdrojkowski
Wsparcie zewnętrzne (rezydencja): Ella Ziegler 
Koordynacja i produkcja projektu Wspólnota międzygatunkowa. Sąsiedzkość natury w Białymstoku: Ewa Chacianowska, Aleksandra Jakuć, Eliza Urwanowicz-Rojecka, Jan Szewczyk, Katarzyna Zabłocka