Porastanie + ambasada natury

Porastanie to koncepcja współistnienia ludzi, roślin i miejskiej architektury w czasach nasilających się efektów kryzysu klimatycznego. Wypracowaliśmy ją w trakcie warsztatów, w których wzięły udział osoby studenckie trzech szczecińskich uczelni (Akademii Sztuki w Szczecinie, Uniwersytetu Szczecińskiego i Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie).

Porastanie jest dla nas punktem wyjścia do poszukiwania bardziej zrównoważonych relacji w świecie, w którym być może będziemy musieli zrezygnować z dotychczasowych wygód. Komfortocen, opisywany przez Daniela A. Barbera jako epoka wygody, wkrótce może się skończyć. Problemy z suszą i dostępem do wody sprawią, że apokaliptyczna wizja miasta zarośniętego przez rośli- ny będzie wybawieniem. Uznajemy, że zjawisko porastania powinno zyskać większą uwagę ze względu na jego potencjalny wpływ na ekosystemy miejskie, dobrostan ludzi i ochronę różnorodności biologicznej. Czy i do jakiego stopnia możemy ustąpić roślinom w przestrzeni miejskiej? Na ile możemy sobie pozwolić, by wrosły w „zabudowę”?

Relacje ludzi i roślin są rozrastającym się obszarem badań w naukach społecznych: począwszy od stosunkowo wąskiej tematyki dotyczącej międzygatunkowej etnografii (Ogden i in. 2013), aż po najszersze pola zainteresowania tj. plant studies (Ergas, York 2023) oraz human–plant studies (Ryan 2012). Post-antropocentryczna humanistyka wydaje się preferować pewne gatunki miejskich ekosystemów. W porównaniu do królestwa zwierząt, nad którymi badania są nadreprezentowane, studia nad relacjami ludzi i roślin (z ważnym wyjątkiem drzew) są rzadsze. O owej nieobecności pisze Magdalena Szpunar (Szpunar, 2021), zwracając uwagę na „niższe” miejsce roślin w hierarchii bytów ożywionych. Jak przypomina autorka, w stereotypowym wyobrażeniu świata Zachodu, rośliny charakteryzuje brak mobilności, brak świadomości oraz brak komunikacji z ludźmi. Jednak znaczenia symboliczne i użytkowe, a przede wszystkim szczególna pozycja roślin w społeczeństwach postrolniczych (tak jak w Polsce) nie pozwalają o nich zapomnieć, stąd też i w polskiej przestrzeni badawczej coraz więcej mówi i pisze się o świecie flory (Zamorska 2022).

Zieleń miejska jest jednym z bardziej „gorących” wątków w studiach miejskich, zwłaszcza w polu planowania przestrzennego i urbanistyki (Mencwel 2020, Pistelok 2022). Ale roślinność jest też ważnym tematem dla budownictwa i inżynierii materiałowej. Rośliny są coraz częściej świadomie integrowane w procesie projektowym, służąc jako źródło inspiracji dla architektów, a jednocześnie funkcjonując coraz częściej jako żywe materiały konstrukcyjne. Przykładem tej koncepcji są eksperymenty prowadzone przez grupę badawczą Baubotanik, kierowaną przez Gerda de Bruvna z Instytutu Teorii Architektury i Projektowania (IGMA) na Uniwersytecie w Stuttgarcie. Ich wysiłki obejmują wykorzystanie rosnących drzew i innych elementów natury jako komponentów struktur architektonicznych. Dzięki pionierskim próbom Baubotanik dowiedzieliśmy się, że wzrost żywych roślin eksperymentalnie użytych w budownictwie, może zwiększyć zdolności adaptacyjne konstrukcji do zmieniających się warunków zewnętrznych i ułatwić jego ekonomiczną i ergonomiczną optymalizację. Przyzwyczailiśmy się do tego, że budynek „pracuje”, ale okazuje się, że czasami również „żyje” – w sensie ścisłym.

Projekt, który tu opisujemy, nawiązuje do postulatu odwrotu od wygody – i konieczności dostosowania się do wymogów środowiskowych w epoce tzw. postkomfortocenu (Barber 2019). W społeczeństwie zorientowanym na wygodę i ciągłą ekspansję gospodarczą, porastanie staje się opowieścią o przeszkodzie do usunięcia na drodze do komfortu. Kto zwycięży: dzika roślinność czy przestrzenie kumulacji kapitału? Z jakich przyzwyczajeń i jakiego elementu naszego komfortu możemy zrezygnować, chcąc powiększyć przestrzeń dla roślinnej bioróżnorodności w miastach? Czy ten gest oddania naturze należnego jej miejsca może nas „uratować” przed nieuchronnymi zmianami klimatu? Opisana przez Ariela Modrzyka (Modrzyk, 2022) „zgoda na porastanie” jest wyzwaniem rzuconym dominującemu postrzeganiu przestrzeni miejskich jako kontrolowanych i zarządzanych środowisk. Gdy rośliny odzyskują nieużywane lub zaniedbane obszary, są jednocześnie przypomnieniem o sile natury.

Jakie prowadziliśmy działania?
W poszukiwaniach ramy konceptualnej opisującej relacje człowiek-architektura-rośliny i pracy nad stworzeniem prototypu przyjęliśmy model interdyscyplinarnego laboratorium. Działaliśmy wspólnie z osobami studiującymi na trzech szczecińskich uczelniach (Akademii Sztuki w Szczecinie, Uniwersytetu Szczecińskiego, Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie) na kierunkach: architektura, literaturoznawstwo, grafika artystyczna, socjologia. Uczestnikami projektu w roku 2023 byli: Marzena Bałękowska, Mateusz Freidenberg, Weronika Juzyszyn, Angela Klein, Katarzyna Kordas, Michał Krawczyk, Julia Łucyk, Łucja Marcinkowska, Natalia Predel, Julia Smago- wicz, Marta Sobolewska, Agata Wagner. Konsultanci: w zakresie botaniki – Bartosz Kurnicki (Uniwersytet Szczeciński), w zakresie literatury i lokalnych odniesień historycznych – Przemysław Głowa (przewodnik miejski). Podczas serii spotkań warsztatowych poszukiwaliśmy odpowiedzi na pytania o negocjacje między ludźmi a florą, konsultując nasze koncepcje z ww. specjalistami. Grupy pracowały nad różnymi wymiarami relacji miasto-rośliny-ludzie. W pracy użyliśmy m.in. fotogramów i techniki macierzy (ustrukturyzowanej mapy myśli), analizując przestrzenie i typy stref kontaktu człowieka z naturą. Warsztaty odbywały się w maju i czerwcu 2023 roku. W ich początkowej fazie pracowaliśmy nad założeniami ideowymi projektu i eksperymentowaliśmy z pierwszymi przedprototypami związanymi z tematyką naszych działań.

Badaliśmy potencjał dialogu między różnymi środowiskami, oddając przestrzeń naturze i powstrzymując się od dominacji człowieka nad nią. Projekt jest również koncepcyjnie zaangażowany w dyskusje dotyczące geopolityki roślin (neo)kolonizacji i relacji międzygatunkowych. Jednym z rezultatów naszych warsztatów było rozpoznanie niezagospodarowanej konceptualnie osi, wyznaczonej biegunami: futurystycznego / postapokaliptycznego miasta z naturą wyłącznie w wirtualnej postaci z jednej strony i stanu „przedcywilizacyjnej” przyrody z drugiej. W naszej interpretacji istotne okazały się dwa procesy: negocjacji (kontroli, przyjęcia roli i organizacji interesów) oraz symbiozy, tj. współistnienia w stanie równowagi, zgodnie z wolą i interesami obu stron (roślin i ludzi). Z badanych przykładów, takich jak porośnięte krawężniki, gruzowiska i nieużytki, wyłonił się obraz niekontrolowanej roślinności negocjującej swoją obecność w różnych przestrzeniach miejskich, realizującej własne (tj. niezależne od ludzkich) interesy. Ideę łączącą oba te procesy określiliśmy jako tworzenie kanałów dyplomatycznych, służących nawiązywaniu wzajemnych relacji politycznych między człowiekiem i naturą. Nazwaliśmy te ideę Ambasadą Natury.

Część naszych działań obejmowała również bliską współpracę z koproducentami wiedzy oraz z rezydentem biorącym udział w projekcie. Konsultacje z Miodragiem Kučem i Matthiasem Einhoffem z Z/KU Berlin odbywały się w 2023 roku w kwietniu w Szczecinie, we wrześniu w Berlinie oraz ponownie na przełomie listopada i grudnia w Szczecinie. Rezydencja Stefana Koderischa, artysty i aktywisty zajmującego się odpowiedzią sztuki na zmiany klimatu miała miejsce w dniach 28.09 – 01.10.2023 oraz 30.11 – 02.12.2023 w Szczecinie. Tematyką naszej wspólnej pracy była m.in. „ambasada” i jej znaczenie jako aktu politycznego, wymagającego zasobów i personelu. Pracowaliśmy nad kon cepcją naczyń i podłoża wykorzystywanych w projekcie. Jednym z intrygujących aspektów projektu jest gleba, materiał zarówno namacalny, jak i konceptualny. W prototypie wykorzystana gleba pochodziła z supermarketów, które, jak zasugerował Stefan, mogą potencjalnie zawierać biokomponenty pochodzące z nieznanych procesów produkcyjnych i łańcuchów dostaw. Te biokomponenty mogą wpływać na wzrost Ambasadorów Natury. Dlatego w kolejnych odsłonach projektu pracowaliśmy nad rozwijaniem alternatyw dla gleby i wykorzystaniem materiałów takich jak włókno kokosowe, resztki warzyw, a nawet pozostawienie pustych skrzyń na cały cykl wegetacyjny pobliskich roślin, pozwalając liściom oraz innym fragmentom organicznym gromadzić się i naturalnie przekształcać w „glebę” przez kilka miesięcy. Oprócz pracy nad prototypami rozwijaliśmy koalicję osób badających relacje ludzie–architektura– rośliny. Wymiana wiedzy i doświadczeń następowała w odsłonach:

BERLIN (21–22.09.2023) Wizyta studyjna w Z/KU (Zentrum für Kunst und Urbanistik) i spotkanie z koproducentami wiedzy (Miodragiem Kučem, Matthiasem Einhoffem), konsultacja z rezydentem (Stefanem Koderischem) i twórcą cyklu Klimaart; Wizyta w Futurium i m.in. zwiedzanie ekspozycji Baubotanik (działania wykorzystujące rośliny w projektowaniu konstrukcyjnym).

SZCZECIN (28.09– 1. 10. 2023) Pierwsza rezydencja Stefana Koderischa, berlińskiego artysty i aktywisty współtworzące go idee Ambasady Natury.

SZCZECIN (18. 03. 2024) O złożonych relacjach: ludzie – architektura – rośliny – spotkanie w Lokatorne. Miejsce działań antydyscyplinarnych na zaproszenie prof. Karoliny Breguły i Weroniki Fibich.

WARSZAWA (8–9. 05. 2024) Wykład Porastanie. Relacje z florą w epoce postkomfortocenu w ramach comiesięcznych seminariów EUROREG UW na zaproszenie prof. Agnieszki Olechnickiej.

GDAŃSK (13–14. 05. 2024) Wizyta studyjna w Instytucie Kultury Miejskiej (partner projektu); wykład Ludzie-architektura-rośliny: poza paradygmat kontroli dla studentów architektury Politechniki Gdańskiej na zaproszenie prof. Małgorzaty Dymnickiej; spotkanie z dr Anną Zadrożną (UG) i Zofią Worosz (UG) z projektu PLAURCI (Plants as urban citizens).

SZCZECIN (13. 06. 2024) Udział kolektywu Porastanie w konferencji Animacje naturykultury. Przekraczając marazm na zaproszenie dr Anety Makowskiej (Instytut Pedagogiki US).

SZCZECIN (12.07. 2024) Otwarcie wystawy PORASTANIE + AMBASADY NATURY w INKU Inkubatorze Sektorów Kreatywnych w Szczecinie. Lokalna prezentacja prototypu oraz podsumowanie działań związanych z projektem Laboratorium badań nad szczęściem.

SZCZECIN (15. 07. 2024) Oprowadzenie autorskie po wystawie PORASTANIE + AMBASADY NATURY i spotkanie z Ming-Jiun Tsai z Tajwanu – artystką zajmującą się środowiskiem, przyrodą i ekologią.

Jakie znaleźliśmy odpowiedzi?
Figura roślin porastających ruiny ludzkiej cywilizacji jest esencją narracji katastroficznych. Jeśli myślimy poważnie o mieście jako wielogatunkowej wspólnocie, musimy być gotowi na spotkanie także z mniej przyjaznymi jej mieszkańcami. Zacznijmy od roślin.

Miasta muszą przygotować się na nowe scenariusze: za- chowania roślinności za wszelką cenę albo pogodzenia się z za- rastaniem kolejnych obszarów – ze względu na brak zasobów i nakładów niezbędnych do usuwania roślin. Dlatego powinniśmy rozwijać badania nad udziałem miast i ludzi w mechanizmach wzrostu, porostu i nawiązaniu relacji roślin z otoczeniem.

Harmonijne relacje między obywatelami miast a światem roślin wymagają przyjęcia emisariuszy i ustanowienia Ambasady Natury, reprezentującej otwarcie na wejście roślin w miejskie środowisko.

Ponieważ naszym tematem jest przestrzeń negocjacji (ludzi i roślin), skoncentrowaliśmy się wokół konwencji eksterytorialności i uznania politycznej podmiotowości flory – „świata, który milczy”. Rytuały nowożytnej dyplomacji, z jej figurami,językiem, praktykami i przestrzeniami chcemy wykorzystać jako narzędzie eksploracji stosunków między ludźmi oraz roślin w przestrzeniach miejskich.

Chociaż stanowisko roślin (jako milczących aktorów) jest dla nas jedynie domysłem, to sama koncepcja nawiązania stosunków dyplomatycznych wydaje nam się interesującym polem redefinicji pojęć ze słownika ekonomii i polityki. Zasoby naturalne, kolonizacja, inwazja, sukcesja – to wciąż żywe kategorie języka zarówno botaniki, jak i opisu relacji międzynarodowych. Nadal istnieje duże pole możliwości wprowadzenia roślin w tkankę miejską. Mamy tu na myśli zarówno tymczasowe instalacje, wykorzystujące np. ogrodzenia terenów budowy, jak i domowe ambasady natury. Każde z takich działań powinno być oszacowane pod względem kosztów i zysków środowiskowych.

Prototyp – rezultaty
Na początku czerwca 2023 roku, w wybranych siedliskach wokół Szczecina pozostawiliśmy drewniane skrzynki wypełnione ziemią, aby w wyniku samosiewu, porastały w sposób niekontrolowany dziką roślinnością. Wśród siedlisk różnego typu (łąki, las, nieużytki) uwzględniliśmy także teren dawnej fabryki benzyny syntetycznej w Policach, uwiecznionej m. in. w filmie Na srebrnym globie w reżyserii Andrzeja Żuławskiego (premiera: 1989). W kadrach tego filmu roślinność na terenie ruin fabryki praktycznie nie występuje. Dziś ten teren przypomina dziką, leśną gęstwinę, z wysokimi na 20–30 metrów drzewami i bujnymi krzewami. Roślinność całkowicie przejęła kontrolę nad gigantycznym obszarem zrujnowanej fabryki, należącej w czasie II wojny światowej do niemieckiej machiny militarnej.

W każdej z zebranych po trzech miesiącach „ambasad” pojawiły się odmienne gatunki roślin (m. in. chwastnica i inne z rodziny wiechlinowatych) oraz insekty (najczęściej pająki). Ambasady, wraz z ziemią i porosłą roślinnością, zostały przetransportowane do miasta i umieszczone w ogrodzie na terenie Szczecińskiego Inkubatora Kultury.

Lokalna wystawa
12 lipca 2024 roku w przestrzeni Szczecińskiego Inkubatora Kultury otworzyliśmy wystawę Porastanie + Ambasady Natury, składającą się z trzech powiązanych ekspozycji. Pierwszą z nich była instalacja, w której odbiorca spotyka się z Ambasadorami – roślinami które spontanicznie porosły w skrzyniach rozsadowych na terenach podmiejskich. Przestrzeń Ambasady została wydzielona stelażem z zasłoną i udostępniona odwiedzającym, którzy mogli spotkać się z Ambasadorami w intymnej przestrzeni po zapoznaniu się z protokołem wizyty. Nad skrzyniami z roślinnością zawieszone zostały gabloty prezentujące przesłanie Ambasadorów ukazujące elementy prac badawczych nad materiałami możliwymi do wykorzystania przy konstruowaniu biodegradowalnej eko-ambasady (naturalne kleje, suszone trawy i sprasowane materiały organiczne).

Drugim elementem ekspozycji był zbiór gipsowych odlewów i glinianych odcisków, będących portretami uczestników nie-ludzkich projektu – roślin z pierwszych ambasad. Odciski przedstawione zostały w formie przypominającej karbońskie skamieliny, odnajdywane na powierzchni brył węgla kamiennego.

Ostatnia część ekspozycji to seria plansz – dokumentacja procesu kolektywnej pracy warsztatowej nad projektem „Porastanie” oraz działań związanych z tworzeniem ambasad. W części poświęconej pracom badawczo-rozwojowym pokazaliśmy kolejne prototypy i możliwe zastosowania wypracowanych w projekcie rozwiązań.

Podsumowaniem naszej pracy jest również artykuł przyjęty do druku w czasopiśmie „Porównania” (publikacja w numerze specjalnym 3/2024 pt. Miejska dżungla – miejska pustynia – miejska łąka).

M. Kowalewski, M. Ostrowski, M. Sobolewska, D. Kowalewska, N. Predel, K. Kordas Ambasada Natury. O znaczeniu porastania i innych relacjach z roślinami.

Wdrożenie

Sugerujemy, aby „PORASTANIE” eksploatować zarówno na polach praktycznych, jak i ideowych. W naszej ocenie dalsze badania i wdrożenia możliwe są w poniższych wariantach:

→ Domowe ambasady natury:
Każdy z nas ma w swojej najbliższej okolicy potencjalne miejsce lokalizacji ambasad natury. Nieużywane betonowe placyki i boiska pomiędzy blokami, zaniedbane skwery, przydomowe ogródki, loggie i balkony. Każde z tych miejsc, przy niewielkim nakładzie pracy, może stać się nowym siedliskiem natury. Pusta doniczka wypełniona ziemią może stać się domem dla roślin i owadów, a betonowy plac miejską, kwietną łąką.

→ Wykorzystanie elementów infrastruktury:
Tkanka miejska pełna jest infrastruktury mogącej pełnić funkcję siedlisk roślinności. Szczególny potencjał dostrzegamy w elementach temporalnych, towarzyszących np. placom budowy. Rusztowania i płoty oraz wszelkiego rodzaju ogrodzenia przestrzeni ustawiane tymczasowo, wpisują się w miejski krajobraz na wiele miesięcy lub lat. Mogą stanowić doskonałą podstawę dla ambasad natury. Atutem takiego zastosowania może być wykorzystanie porastającej roślinności jako ekranów akustycznych i naturalnych filtrów zanieczyszczonego powietrza.

→ Świadome współbycie:
W otaczającym nas świecie, w szczególności w środowisku zabudowanym, natura spychana jest na margines. Jednocześnie obserwujemy liczne przykłady, kiedy przedstawiciele flory starają się zasiedlić miejskie przestrzenie. Wśród tych najbardziej charakterystycznych przykładów możemy wymienić samosiew i ekspansję roślinności na elewacjach budynków. W geście „robienia miejsca” proponujemy zaprzestanie walki z tym, co dzikie i nieplanowane, na rzecz szukania rozwiązań umożliwiających i wspierających wzajemną koegzystencję. Postulaty rezygnacji z przycinania, koszenia, eksterminacji roślin, glonów i porostów wymagają jednak badań oraz dyskusji – potrzeba nam więcej wiedzy o korzyściach lub szkodach wynikających z ustępowania miejsca roślinom.

→ Urban plants literacy:
Potrzeba nam więcej zaangażowania w rozwijanie czegoś, co nazwaliśmy Urban plants literacy – umiejętności rozumienia i doceniania roli roślin w miejskich ekosystemach. Obejmuje ona wiedzę ekologiczną, (etno)botaniczną, w tym rozpoznawanie gatunków oraz umiejętności praktycznego uprawiania flory.

→ Dar ziemi:
Mieszkańcy wsi migrujący do innych krajów przywozili często ze sobą woreczek rodzimej ziemi. Na Ziemiach Zachodnich ten gest miał szczególne znaczenie – oznaczał uznanie uprawnej ziemi za oswojoną. Potraktujmy ten wzór poważnie także dzisiaj: łączmy ze sobą przestrzenie, wymieniając się darem ziemi.

→ Wymiana roślin:
Ustanawianie stosunków dyplomatycznych z roślinami warto odczytać jako wzór umacniania przyjaźni z innymi ludźmi lub instytucjami. W geście dobrej woli wymieńmy się roślinami!

→ Warsztaty dla szkół:
Pozostawianie skrzyń z ziemią w obszarach dzikich i późniejsze rozpoznawanie porosłych gatunków może być interesującą lekcją przyrody. Uczniowie zyskają szansę na poznanie różnorodności ekosystemów występujących w ich otoczeniu. Mogą na bieżąco obserwować wzrost i cykl życia roślin, rozpoznawać gatunki, a tym samym „oswajać” się na nowo z dziką przyrodą.

→ Statystyka roślin:
Mamy coraz doskonalsze narzędzia i wskaźniki odnoszące się do zieleni miejskiej w przestrzeniach publicznych, ale co z przestrzeniami prywatnymi? Dostrzegamy potrzebę przeprowadzenia badań nad łączną i przeciętną liczbą roślin obecnych w domach Polek i Polaków.

LITERATURA
Barber, D. A. (2019), After Comfort. Log 47, s. 45–50.
Chutorański, M. (2022), Nieantropocentryczna pedagogiczność lasu, „Forum Pedagogiczne”, 12(2), s. 127–139.
Ergas, C., & York, R. (2023). A plant by any other name:… Foundations for materialist sociological plant studies, „Journal of Sociology”, 59(1), s. 3–19.
Gandy, M. (2022). Natura urbana: Ecological constellations in urban space. MIT Press.
Gańko, A., & Wandzel, A. (2018). Chwasty i ruiny. O związkach krajobrazu i pamięci w projekcie Chwasty Karoliny Grzywnowicz, „Przegląd Humanistyczny”, 62, 1s. 05–120.
Ludwig, F., Schwertfreger, H., & Storz, O. (2012). Living systems: designing growth in Baubotanik. Architectural Design, 82(2), s. 82–87.
Mencwel, J. (2020). Betonoza: jak się niszczy polskie miasta, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Modrzyk, A. (2022). Bezgraniczny wzrost. Ramując na nowo relacje między ludźmi i roślinami, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 84(1), s. 213–227.
Ogden, L. A., Hall, B., & Tanita, K. (2013). Animals, plants, people, and things: A review of multispecies ethnography, „Environment and society”, 4(1), s. 5–24.
Pistelok, P. (2022). Wybrane aspekty dyskusji na temat istotności zieleni w mieście. Problemy Rozwoju Miast, 73, s. 1–12.
Ryan, J. C. (2012). Passive flora? Reconsidering nature’s agency through human-plant studies (HPS). „Societies”, 2(3), s. 101–121.
Szpunar, M. (2022), Nieobecność roślin w humanistyce. O potrzebie plant studies, symboliczne drzew, lasu i ich terapeutycznych właściwościach, „Forum Pedagogiczne 2, s. 101–114.
Tsing, A. L. (2015). The mushroom at the end of the world: On the possibility of life in capitalist ruins, Princeton University Press.
Zamorska, M. (2022). Z uważnością i troską: feministyczne studia nad roślinami, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, 84(1), s. 197–212.

Autorzy:

MACIEJ KOWALEWSKI
Socjolog, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego. Zajmuje się studiami miejskimi i polityką protestu. Kierownik UNESCO Chair for Social Sustainability. Stypendysta DAAD i Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Przewodniczący Sekcji Socjologii Miasta PTS w latach 2019–2022, członek Komitetu Socjologii PAN w kadencji 2024–2027. Autor m. in. książki Protest miejski. Przestrzenie, tożsamości i praktyki niezadowolonych obywateli miast (Kraków 2016). Angażuje się również w działania artystyczne (sztuki wizualne, poezja). Mieszka i pracuje w Szczecinie.

MAREK OSTROWSKI
Architekt i twórca audiowizualny. Absolwent Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej na kierunku Architektura i Urbanistyka. Od 2007 r. prowadzi autorską pracownię projektową Studio SODA. W pracy zawodowej zajmuje się głównie projektowaniem architektury mieszkaniowej i grafiki użytkowej. Od 2008 r. asystent na Wydziale Architektury ZUT w Szczecinie. W pracy naukowej zajmuje się problematyką mieszkalnictwa i zagadnieniami społecznymi w architekturze. Współzałożyciel nowofalowego zespołu MIZERIA. Mieszka i pracuje w Szczecinie.

MONIKA KLEIN
(lokalna koordynatorka projektu) Adiunktka na Uniwersytecie Szczecińskim i Akademii Sztuki w Szczecinie. Jest politolożką i ekonomistką z doświadczeniem zawodowym zarówno w nauce, jak i przemyśle. Specjalizuje się w modelach biznesowych przemysłów kreatywnych, innowacyjności i przedsiębiorczości w rozwoju regionalnym oraz procesach zarządzania w firmach kreatywnych.

Uczestnicy warsztatów:
Marzena Bałękowska, Mateusz Freidenberg, Weronika Juzyszyn, Angela Klein, Katarzyna Kordas, Michał Krawczyk, Julia Łucyk, Łucja Marcinkowska, Natalia Predel, Julia Smagowicz, Marta Sobolewska, Agata Wagner

Wsparcie organizacyjne:
Zuzanna Kapanajko, Marta Krajniak, Magda Roman, Agata Wagner, Katarzyna Zarek

Konsultanci:
Bartosz Kurnicki (Uniwersytet Szczeciński) – w zakresie botaniki
Przemysław Głowa (przewodnik miejski) – w zakresie literatury i lokalnych odniesień historycznych

Koproducenci wiedzy:

STEFAN KODERISCH
Urbanista współpracujący z ZK/U, skupia się na konceptualizacji i moderowaniu procesów twórczych i koprodukcji, a także pracuje nad projektami graficznymi i wizualizacją wyzwań związanych z planowaniem miejskim. Kształcił się jako urbanista na Politechnice Berlińskiej i Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego. Jest inicjatorem i moderatorem ZK/U Klimakunstlabor, laboratorium realnego świata, które wspólnie i transdyscyplinarnie zajmuje się zagadnieniami skutków zmian klimatycznych i ich adaptacji. Od 2023 r. prowadzi w ZK/U projekt ClimArt, który koncentruje się na projektowaniu działań adaptacyjnych do klimatu w formie interwencji artystycznych. Oprócz działalności w ZK/U, obecnie pracuje w AG.URBAN, grupie roboczej ds. rozwiązań partycypacyjnych w przestrzeni miejskiej. Tutaj skupia się również na adaptacji do zmian klimatycznych.

STOWARZYSZENIE MEDIA DIZAJN
lokalny organizator
ul. Ks. Bp. Władysława Bandurskiego 96/23;
71-685 Szczecin

INKU INKUBATOR SEKTORÓW
KREATYWNYCH
miejsce lokalnych wydarzeń
al. Wojska Polskiego 90; 70-482 Szczecin
Strona projektu:
www.porastanie.pl