Zakłócone rutyny. Komfort w czasie kryzysu energetycznego

Celem badań empirycznych, będących częścią międzynarodowego projektu badawczego Disrupted Routines, była odpowiedź na pytanie, jak społeczeństwo polskie postrzega i doświadcza kryzys energetyczny wywołany wojną w Ukrainie i jej następstwami (wzrost cen energii, niepewność dostaw oraz polityki oszczędnościowe).
Tytułowy kryzys był zatem główną osią rozważań, ale jako zjawisko społeczne silnie zakorzenione w codzienności, a więc związane z wysokimi cenami energii i ich konsekwencjami dla gospodarstw domowych. Współczesne zmiany klimatyczne, wyczerpywanie się tradycyjnych źródeł paliw, zmieniającą się sytuację na globalnych rynkach wywołaną wojną w Ukrainie traktowaliśmy tylko jako szerszy kontekst badań zogniskowanych na społecznej zaradności wobec konsekwencji tych globalnych zmian.

Pobierz raport w PDF: ZAKŁÓCONE RUTYNY. Raport z badań o życiu codziennym w kryzysie energetycznym

Publikacja ukazała się dzięki współpracy Fundacji Bęc Zmiana z Wydziałem Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

O badaniu:
Disrupted Routines zrealizowano we współpracy z badaczami i badaczkami z krajów Europy Zachodniej, zgromadzonymi w sekcji Socjologia Konsumpcji Europejskiego Towarzystwa Socjologicznego, gdzie powstał też pomysł wspólnego projektu. Pracom przewodniczy Melanie Jaeger-Erben, profesorka Branderburskiego Uniwersytetu Technicznego w Cottbus (Niemcy). Narzędzie badawcze: kwestionariusz ankiety internetowej, zostało przygotowane przez międzynarodowy zespół. Badania sondażowe realizowano w Niemczech, Danii, Norwegii, Holandii, Polsce i Szwajcarii. Posłużono się techniką ankiety rozsyłanej przez internet. Z uwagi na specyfikę dystrybucji kwestionariuszy badania nie były reprezentatywne, ale podjęto kroki, które zapewniały podobieństwo struktury próby i badanej populacji. W każdym z krajów liczebność próby wynosiła 1000 osób dobranych kwotowo względem dochodu gospodarstwa domowego (dane ESS) oraz poziomu wykształcenia (dane GUS). Badania realizowała firma Sago, rekrutując uczestników z utrzymywanego tzw. panelu. Zespoły krajowe umówiły się na realizację badań sondażowych w oparciu o wspólne narzędzie badawcze, uzgodniono także wspólną problematykę i założenia dla badań jakościowych. W każdym kraju badania mają jednak swój szczególny rys. Na przykład w Polsce badania jakościowe realizowane są w Koninie, by lepiej uchwycić polską specyfikę transformacji energetycznej oraz stosunek do równoważenia konsumpcji.
Polski zespół badawczy tworzą pracownicy i pracowniczki Wydziału Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: Mariusz Baranowski, Rafał Drozdowski, Maciej Frąckowiak (inicjator i koordynator badań), Jan Jęcz, Małgorzata Kubacka, Ryszard Necel, Agnieszka Nymś-Górna, Przemysław Pluciński.
Polska część sondażu została zrealizowana dzięki finansowaniu z projektu Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza na Wydziale Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, z grantów przyznanych Maciejowi Frąckowiakowi i Ryszardowi Neclowi.